Herken je het dat je soms ineens verdrietig wordt van het idee dat jouw broer of zus bepaalde dingen nooit zal kunnen? Dat jullie hierdoor nooit spontaan een weekend weg kunnen of op een niet-aangepaste vakantie? Of dat je het jammer vindt dat jij niet met jouw broer of zus kan spelen zoals klasgenoten dat wel kunnen? Dat noemen ze ook wel ‘Levend Verlies’.
Wat is levend verlies?
Manu Keirse is expert op het gebied van rouw en verlies. Hij bedacht de term ‘Levend Verlies’. Deze term staat voor de levenslange rouw die je ervaart wanneer een naaste of jijzelf wordt getroffen door een beperking of chronische ziekte. Dromen, verwachtingen en ideeën over de toekomst zijn niet meer realistisch. Je maakt je zorgen en voelt je onmachtig.
Rouw is intens verdriet en het antwoord op verlies. Dit verlies en de gevolgen ervan zijn er altijd. De ene keer op de achtergrond, de andere keer laait het ineens op. Het komt vaak onverwacht en overvalt je.
Steeds weer opnieuw
Bij elke fase die jouw broer of zus of jijzelf doorloopt kun je een nieuwe ervaring van verlies krijgen. Denk aan het moment dat jij voor het eerst naar de middelbare school gaat, wetende dat jouw broer of zus dit nooit zal kunnen. Of wanneer jij op jezelf gaat wonen en je weet dat dit voor jouw broer of zus niet mogelijk is. Misschien heeft een vriendin van je een hele goede band met haar zus en gaan zij regelmatig samen op vakantie. Het besef dat jij dit niet zal kunnen, maakt je verdrietig.
Ook je ouders kunnen op momenten levend verlies ervaren. Gaat hun kind leren lopen of niet? Kan hij of zij naar het regulier of het speciaal onderwijs? Hoe ziet de toekomst van hun kind, en daarmee die van hunzelf, eruit?
Ruimte voor verdriet
De gevoelens van verdriet en rouw die je regelmatig ervaart, zijn heel begrijpelijk. Het is niet raar als deze je eens overvallen of als je er boos van wordt. Het is belangrijk om ruimte te nemen voor dit verdriet. Levend verlies is vermoeiend, omdat het nooit stopt. Het wordt niet minder, vaak juist meer, doordat het bewustzijn toeneemt dat het nooit zal stoppen.
De tijd en ruimte nemen om te rouwen en hiervan te herstellen voelt misschien egoïstisch. De gedachte kan opkomen: voor mijn broer/zus of ouders is het toch veel erger? Iedereen ervaart het verlies op zijn eigen manier. En hier tijd en ruimte voor nemen, is echt noodzakelijk. Je bent niet zielig, maar draagt wel veel met je mee.
Neem dan echt de ruimte om de beperking van je broer of zus en jouw verloren dromen te erkennen. Het is daarvoor nodig dat jij positieve ervaringen met je broer of zus opdoet. Focus je op dat wat jouw broer of zus wel kan en wat jullie samen wél kunnen doen. Hierdoor zal het verlies minder zwaar aanvoelen.
Terug naar het overzicht
