Op een veilige manier social media gebruiken

De opkomst van social media

De social media platforms die op dit moment het meest gebruik worden, zijn TikTok, BeReal, Snapchat en Instagram. Dat laatste platform is het oudst. Instagram werd namelijk in 2010 uitgebracht. Snapchat bestaat sinds 2011 en het bedrijf achter TikTok bracht in 2017 die app op de internationale markt. BeReal is het nieuwst. Deze app bestaat sinds 2020.

De kwetsbaarheid van social media

Op social media moet je persoonlijke gegevens invullen. Je plaatst er af en toe een foto of video en bekijkt en zoekt content van anderen. Op basis van dat online gedrag creëren apps een bepaald beeld van jou. Al die informatie moet goed beschermd worden.

Regelmatig maken de bedrijven achter de social media platforms daarin fouten die problemen voor jou kunnen veroorzaken. Zo is Snapchat in 2014 op de vingers getikt, omdat zij gebruikers verkeerde informatie gaven over hoe hun privacy werd beschermd. Het idee en de belofte van de app is namelijk dat je foto’s naar anderen kan sturen die na een zelf ingestelde tijd, zullen verdwijnen. Het bleek alleen dat de foto’s toch eenvoudig opgeslagen konden worden.

Toch blijken de social media platforms die al langer bestaan, nog de fout in te kunnen gaan. Zo kreeg Instagram in 2022 een fikse boete, omdat ze de mailadressen en telefoonnummers van minderjarige gebruikers niet goed afschermden.

Ook TikTok staat erom bekend dat ze de privacy- en consumentenrechten van gebruikers schenden, met name die van kinderen. Het Chinese bedrijf achter de app hanteert niet de regels die in Europa gelden. Zo gebruikt de app jouw persoonsgegevens om daar met video’s en advertenties op in te spelen. Dat heeft een verslavende werking, waardoor je steeds langer op de app blijft. Vervolgens verdienen zij daar miljarden euro’s mee. Bovendien zouden ouders van minderjarige kinderen toestemming moeten geven voor het gebruiken van de gegevens van hun kinderen, maar bij TikTok wordt daar niet om gevraagd. Ook heeft de app allerlei beveiligingsproblemen.

Je gegevens beschermen

Misschien vraag jij je nu wel af wat er zo erg is aan dat de bedrijven achter de apps al deze informatie hebben. Wat gebeurt er als deze niet goed beveiligd worden?

Door de gegevens die een app als TikTok van jou heeft, kan het heel gericht video’s en advertenties naar jou toesturen. Dit kan jou, vaak onbewust beïnvloeden en aansporen tot ongewenst gedrag. Misschien koop je bijvoorbeeld iets of doe je mee aan een challenge, wat je niet had gedaan als je er goed over na had gedacht.

Daarnaast kan content die op internet geplaatst wordt, daar nauwelijks van verwijderd worden. Bovendien zijn de beelden niet beschermd. Hierdoor kunnen anderen die content gebruiken en zelf gaan delen, ook voor andere doeleinden.

Tot slot is het gevaarlijk als jouw persoonsgegevens op straat komen te liggen. Mensen met verkeerde bedoelingen kunnen daardoor nepprofielen maken of de gegevens gebruiken om aankopen te doen. Het is dus heel belangrijk dat deze gegevens goed worden beschermd.

Hoe kan je veilig social media gebruiken?

Ondanks de kwetsbaarheid van social media platforms gebruiken we ze massaal. Het is bij ons leven gaan horen en dat zal niet zomaar verdwijnen. Het hoeft ook niet, als jij je maar bewust bent van de kwetsbaarheid en de platforms op een goede manier gebruikt. We geven hiervoor een aantal tips:

1. Deel zo min mogelijk persoonlijke gegevens. Vaak moet je jouw naam en mailadres gebruiken om op het platform in te loggen. Geef daarnaast zo min mogelijk je woonadres, telefoonnummer en bankrekeningnummer. Plaats dit ook niet online.
2. Zorg ervoor dat je altijd de apps hebt geüpdatet. Zodra er een beveiligingsprobleem in de app wordt ontdekt, wordt de app geüpdatet. De nieuwste versie is daarom meestal het meest veilig.
3. Gebruik zoveel mogelijk tweestapsverificatie. Het kan irritant zijn, omdat dit het inloggen langzamer maakt. Het is alleen wel veiliger.
4. Verander regelmatig je wachtwoord en gebruik niet hetzelfde wachtwoord voor verschillende social media-accounts. Kies daarnaast een moeilijk wachtwoord dat niet gemakkelijk achterhaald kan worden. Gebruik bijvoorbeeld geen naam van je ouders of huisdier of je geboortedatum.
5. Denk daarnaast goed na voor je iets deelt op social media. Het is belangrijk dat mensen die herkenbaar in beeld gebracht worden, weten dat de foto of video op internet zal blijven staan. Denk daar dus goed over na. Deel je een video waar ook anderen op staan, vraag hen dan of ze het goed vinden dat je dit deelt.

Rapporteren en hulp

Met deze informatie en tips zorg jij ervoor dat jouw gegevens zo goed mogelijk beschermd zijn. Zie je iets op social media langskomen dat naar, schokkend of strafbaar is? Rapporteer dit dan. Denk aan een fake-account, een bedreigende comment of grensoverschrijdend gedrag.

Er worden wel eens naaktfoto’s van jongeren op het internet geplaatst. Dit heeft grote gevolgen voor de persoon die op de foto staat én degene die de foto plaatst. Het doorsturen van naaktfoto’s en het plaatsen ervan op het internet is namelijk strafbaar. Weet jij dat er een naaktfoto van iemand rondgaat, vertel mensen dan dat dit strafbaar is. Is het moeilijk om dit tegen die jongeren te zeggen, bespreek het dan met je ouders of een leraar. Zij kunnen je helpen.

Heb je een vraag over veilig social media gebruik of wat een wachtwoord is? Of heb je iets vervelends meegemaakt op social media? Het is belangrijk dat je ook dat met je ouders bespreekt. Zij zijn er voor jou en kunnen je helpen.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat je geen social media móet gebruiken. Vrijwel iedereen om je heen doet het, waardoor je het gevoel kunt krijgen dat jij dit ook moet doen. Wil jij dit liever niet, omdat je twijfelt aan de veiligheid of omdat je het gewoon niet leuk vindt? Doe het dan niet. Dat is jouw goed recht.